داروی لیناگلیپتین چیست؟ عوارض، نحوه مصرف و تداخلات دارویی

مقدمه و شناخت

• نام تجاری: تراجنتا (Trajenta) – ملیجنت (Melijent)
• نام ژنریک: لیناگلیپتین (Linagliptin)
• دسته‌بندی دارویی (کلاس دارویی): کاهنده قندخون – (مهارکننده DPP-4)
• نحوه مصرف: خوراکی (بلعیدنی)
• مکانیسم اثر: مهار آنزیم DPP-4 ، افزایش ترشح انسولین، کاهش تولید قند کبدی

داروی لیناگلیپتین چیست؟

لیناگلیپتین دارویی نسخه‌ای است که به صورت خوراکی برای درمان دیابت نوع 2 در بزرگسالان استفاده می‌شود. این دارو به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند و معمولاً همراه با ورزش و رژیم غذایی تجویز می‌شود. لیناگلیپتین ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای دیابت مانند متفورمین استفاده شود.

لیناگلیپتین به همراه رژیم غذایی، ورزش و گاهی همراه با سایر داروها برای کاهش سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به کار می‌رود. لیناگلیپتین در دسته‌ای از داروها به نام مهارکننده‌های دی‌پپتیدیل پپتیداز-۴ (DPP-4) قرار دارد. این دارو با افزایش مقادیر برخی مواد طبیعی در بدن که هنگام بالا بودن قند خون، آن را کاهش می‌دهند، عمل می‌کند.

لیناگلیپتین برای درمان دیابت نوع 1 یا کتواسیدوز دیابتی استفاده نمی‌شود.

لیناگلیپتین با افزایش سطح مواد طبیعی به نام اینکرتین‌ در بدن عمل می‌کند. اینکرتین‌ها با افزایش ترشح انسولین (به ویژه پس از صرف غذا) و کاهش تولید قند توسط کبد، به کنترل قند خون کمک می‌کنند. لیناگلیپتین از تجزیه‌ی اینکرتین‌ها توسط آنزیم DPP-4 جلوگیری کرده و در نتیجه سطح آن‌ها را بالا نگه می‌دارد.

داروهای مرتبط/مشابه داروی لیناگلیپتین

داروهای مطرح در درمان دیابت نوع 2:

• سیتاگلیپتین (Sitagliptin)
• متفورمین (Metformin)
• گلی‌بن‌کلامید (Glibenclamide) و گلی‌کلازید (Gliclazide)
• پیوگلیتازون (Pioglitazone)
• آکاربوز (Acarbose)
• رپاگلینید (Repaglinide)
• امپاگلیفلوزین (Empagliflozin) و داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin)
• لیراگلوتاید (Liraglutide)

نکات کلیدی قرص لیناگلیپتین

• لیناگلیپتین معمولاً روزی یک بار تجویز می‌شود.
• لیناگلیپتین پس از چند ساعت شروع به اثر کردن می‌کند. برای اینکه قند خون‌تان تا جای ممکن ثابت بماند، لازم است دارو را هر روز مصرف کنید.
• این دارو به تنهایی باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) نمی‌شود، اما اگر با داروهای دیگری مانند انسولین یا سولفونیل‌اوره‌ها مصرف شود، این خطر افزایش می‌یابد.
• شایع‌ترین عوارض جانبی آن، گرفتگی، آبریزش بینی و گلودرد است.
• معمولاً برای درمان طولانی‌مدت و حتی تا پایان عمر تجویز می‌شود.
• لیناگلیپتین معمولا باعث کاهش یا افزایش وزن نمی‌شود.
• لیناگلیپتین در دوران بارداری گزینه مناسبی نیست.

چه کسانی می‌توانند داروی لیناگلیپتین مصرف کنند؟

لیناگلیپتین برای اغلب بزرگسالان (18 سال به بالا) که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند، قابل استفاده است.

چه کسانی ممکن است نتوانند داروی لیناگلیپتین مصرف کنند؟

• ابتلا به دیابت نوع 1
• سابقه مشکلات پانکراس
• سابقه حساسیت به لیناگلیپتین یا سایر داروها
• بارداری، شیردهی یا قصد بارداری
• سابقه مشکلات قلبی
• سابقه مشکلات کلیوی
• سابقه مصرف طولانی الکل (Alcoholism)

نحوه و زمان مصرف داروی لیناگلیپتین

مقدار مصرف قرص لیناگلیپتین

اشکال دارویی موجود در ایران:

• قرص ۵ میلی گرمی
• دوز معمول این دارو یک قرص ۵ میلی‌گرمی، یک بار در روز است.

تغییرات در دوز مصرفی داروی لیناگلیپتین

یکی از ویژگی‌های لیناگلیپتین این است که برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا کبدی نیازی به تنظیم دوز ندارد. با این حال، هرگونه تغییر در دوز باید تحت نظر پزشک انجام شود.

نحوه مصرف داروی لیناگلیپتین

قرص را باید هر روز تقریباً در ساعت معینی مصرف کنید. می‌توانید آن را همراه با غذا یا بدون غذا میل کنید.

مدت زمان مصرف داروی لیناگلیپتین

درمان دیابت نوع ۲ معمولاً طولانی‌مدت است. به احتمال زیاد شما باید این دارو را برای مدت طولانی، حتی برای تمام عمر، مصرف کنید.

اگر فراموش کردید که داروی لیناگلیپتین را مصرف کنید؟

به محض یادآوری، دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و برنامه منظم مصرف داروی خود را ادامه دهید. برای جبران دوز فراموش شده، هرگز دوز دارو را دو برابر مصرف نکنید.

اگر بیش از حد داروی لیناگلیپتین مصرف کردید؟

مصرف تصادفی یک دوز اضافی از لیناگلیپتین بعید است که به شما آسیب جدی برساند. اما اگر نگران هستید یا چندین قرص اضافی مصرف کرده‌اید، با اورژانس (115) یا مرکز کنترل مسمومیت (190) تماس بگیرید.

اگر موارد زیر را داشتید، همین حالا با ۱۱۵ تماس بگیرید و از آنها راهنمایی بخواهید:

عوارض جانبی داروی لیناگلیپتین

عوارض جانبی این دارو را در ۳ بخش زیر بررسی می‌کنیم:

۱. عوارض جانبی رایج داروی لیناگلیپتین

این عوارض معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند، اگر هر کدام از این علائم شدید شد یا از بین نرفت، به پزشک خود اطلاع دهید:

• گرفتگی یا آبریزش بینی
• گلودرد
• سرفه
• اسهال
• سردرد

۲. عوارض جانبی جدی داروی لیناگلیپتین

• درد شدید یا ادامه‌دار در مفصل‌ها
• واکنش شدید سیستم ایمنی بدن — که با خارش، تاول، و کنده شدن لایه‌ی رویی پوست همراه است
• نشانه‌های نارسایی قلبی مانند تنگی نفس (حتی موقع دراز کشیدن)، ورم کردن ساق یا مچ پا، و بالا رفتن ناگهانی وزن
• درد مداوم در بالای شکم (سمت چپ یا وسط) که ممکن است به کمر هم بزند
• حالت تهوع شدید، استفراغ و از دست دادن اشتها

۳. عوارض جانبی طولانی مدت داروی لیناگلیپتین

مصرف طولانی‌مدت لیناگلیپتین بی‌خطر است.

تاکنون عارضه جانبی مضر و ماندگاری در اثر مصرف آن برای چندین ماه یا حتی سال‌ها مشاهده نشده است.

بارداری، شیردهی و باروری در هنگام مصرف داروی لیناگلیپتین

داروی لیناگلیپتین و بارداری

مصرف لیناگلیپتین در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشک احتمالاً مصرف این دارو را متوقف کرده و شما را به سمت درمان با انسولین یا متفورمین راهنمایی خواهد کرد، زیرا گزینه های ایمن‌تری برای کنترل قند خون در این دوران هستند.

داروی لیناگلیپتین و شیردهی

اگرچه معمولا لیناگلیپتین در دوران شیردهی تجویز نمی شود، اما تصمیم نهایی در این رابطه با پزشک معالج و متخصص زنان است.

داروی لیناگلیپتین و باروری (کسانی که قصد بارداری دارند)

شواهدی مبنی بر تاثیر این دارو و باروری زنان و مردان وجود ندارد.

مصرف داروی لیناگلیپتین با سایر داروها

احتیاط با سایر داروها

دستورات پزشک خود را در مورد محدودیت‌های غذایی، نوشیدنی‌ها یا فعالیت‌های بدنی رعایت کنید.

لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک تان بگویید، مخصوصاً اگر از این داروها استفاده می‌کنید:

• ریفامپین (که برای درمان بیماری سل تجویز می‌شود)
• انسولین یا دیگر داروهای خوراکی مخصوص دیابت

اسامی تجاری موجود در ایران

شرایط نگهداری داروی لیناگلیپتین

دارو را در دمای اتاق، به دور از نور مستقیم، گرما و رطوبت نگهداری کنید. جعبه قرص ها را در محلی امن و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

حتماً سر وقت به تمام نوبت‌های ویزیت پزشک و آزمایشگاه خود بروید. قند خون و آزمایش هموگلوبین A1c شما باید مرتباً چک شود تا معلوم شود بدن تان چقدر به دارو جواب داده است. پزشک تان همچنین به شما یاد می‌دهد که چطور با گرفتن قند خون در خانه، تاثیر دارو را کنترل کنید. این راهنمایی‌ها را با دقت انجام دهید.

همیشه یک دستبند شناسایی مخصوص بیماران دیابتی همراه خود داشته باشید تا اگر اتفاق اورژانسی افتاد، مطمئن شوید که درمان درستی دریافت می‌کنید.

داروی خود را به هیچ‌کس دیگری ندهید. اگر سوالی درباره گرفتن مجدد دارو از روی نسخه دارید، از مسئول فنی داروخانه بپرسید.

یک لیست از تمام داروها (چه با نسخه و چه بی‌نسخه)، ویتامین‌ها، مواد معدنی و مکمل‌های غذایی که مصرف می‌کنید، بنویسید. هر بار که نوبت پزشک دارید یا به مرکز درمانی مراجعه می‌کنید، این لیست را با خود ببرید. بهتر است این لیست را همیشه برای مواقع ضروری همراهتان داشته باشید

استفاده از دارویی مانند لیناگلیپتین، رویکردی هوشمندانه برای تقویت سیستم طبیعی کنترل قند در بدن است. این دارو با یک قرص روزانه، یک پایه کنترلی باثبات و قابل پیش‌بینی ایجاد می‌کند که نگرانی از افت قند خون ناگهانی را به حداقل می‌رساند.

اغلب، این پایه ثابت به پزشک اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز، داروهای دیگر را به صورت هدفمند به برنامه درمانی اضافه کند و یک پوشش درمانی جامع و مؤثرتر بسازد.

این رویکرد ترکیبی، به بیمار اجازه می‌دهد تا با آسودگی و اطمینان بیشتری بر جنبه‌های دیگر مدیریت سلامت، مانند رژیم غذایی و فعالیت بدنی، تمرکز کند و انرژی و افکار خود را از مدیریت بحران به بهتر کردن سبک زندگی خودش معطوف سازد.